تأثیر آموزش بهداشت دوران بلوغ بر آگاهی و سلامت عمومی دختران مقطع راهنمایی شهرستان قائن

مقدمه: نوجوانی ارتباط نزدیکی با سلامتی دارد و مرحله بسیار مهمی از زندگی هر فرد محسوب می‌شود، و بویژه در دختران نوجوان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به نظر می‌رسد داشتن شناخت و آگاهی در مورد اصول بهداشت در دوران بلوغ، دلایل و علل بروز تغییرات خاص در این دوران و نیز آشنایی با خطرات تهدید کننده دوران بلوغ، سبب پیشگیری از بسیاری از سوء تفاهمات و مشکلات نوجوانان شده و می‌تواند در کاستن از مشکلات این نسل مؤثر باشد. این پژوهش با هدف تعیین تأثیر آموزش بهداشت دوران بلوغ بر اگاهی و سلامت عمومی دختران مقطع راهنمایی شهرستان قائن انجام شد. روش کار: این پژوهش تجربی در سال 1393 انجام شد. مدارس راهنمایی دخترانه در شهرستان قائن محیط پژوهش و کلیه دانش آموزان دختر مقطع سوم جامعه پژوهش بودند. 87 دانش آموز به صورت تصادفی از جامعه پژوهش انتخاب و در دو گروه آزمون (47 نفر) و کنترل (40 نفر) قرار گرفتند. مداخله شامل برنامه آموزشی در ارتباط با بلوغ و بهداشت قاعدگی به صورت کلاس‌های آموزشی و با استفاده از روش‌های سخنرانی، چهره به چهره، پرسش و پاسخ، بحث و گفتگو در 3 جلسه 60 دقیقه‌ای، برای دانش‌آموزان گروه آزمون ارائه گردید. پس از اجرای مداخله، اطلاعات با پرسشنامه سنجش آگاهی سلامت و پرسشنامه سلامت عمومی به شیوه خودگزارشی جمع آوری گردید. پرسشنامه از روایی محتوایی و پایایی بین دو آزمون (ضریب همبستگی 75/0) برخوردار بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 18 و آزمون‌های آماری تی مستقل، کای اسکوئر، ویلکاکسون، من ویتنی، پیرسون، آنالیز واریانس یک طرفه و اندازه‌های مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: آزمون تی مستقل نشان داد که نمره آگاهی بهداشتی گروه آزمون، یک ماه پس از آموزش (48/2 ± 58/11) اختلاف آماری معنی داری با نمره گروه کنترل دارد (72/2 ± 15/8) (39/0 = P). ولی تفاوت آماری معنی داری در بین نمرات گروه کنترل در هیچ مرحله‌ای مشاهده نشد (139/0 = P). آزمون من ویتنی در مقایسه نمرات سلامت عمومی دو گروه، یک ماه پس از آموزش، اختلاف آماری معنی داری را نشان داد (44/0 = P). در حالی که آزمون ویلکاکسون در هیچکدام از گروه‌ها تفاوت آماری معنی داری بین نمرات سلامت عمومی قبل و یک ماه بعد از آموزش را نشان نداد. نتیجه گیری: اگر چه آموزش بهداشت دوران بلوغ نتوانست به طور معنی داری نمرات سلامت عمومی دانش آموزان را افزایش دهد، اما توانست تا حدی با افزایش آگاهی دانش آموزان در ارتقاء میانگین نمرات سلامت عمومی آنها مؤثر باشد. افزایش سلامت عمومی نیازمند آموزش‌های مداوم و مکرر می‌باشد لذا ضروریست که مسئولین امر به خصوص پرستاران و یا مربیان بهداشت مدارس توجه هر چه بیشتر به این مسأله داشته تا از مشکلات دختران در این دوران کاسته شود.